سردبیر محترم مجله بینا

سردبیر محترم مجله بینا نقدی بر مقاله "مقایسه عمل باکلینگ اسکلرا با و بدون رتینوپکسی" با سلام و ارادات       دو مقاله در مورد اسکلرال باکلینگ بدون رتینوپکسی در مجله بینا به چاپ رسیده‌اند؛ یکی در شماره زمستان 1382 توسط دکتر نیلی (نگارنده) و همکاران1 و دیگری در شماره پاییز 1383 توسط دکتر مهدیزاده و همکاران2 که از نظر روش و نتیجه متفاوتند. این‌جانب ضمن تشکر از همکاران خوبمان در دانشگاه شیراز، مطالبی در این مورد به نظرم رسیده است که امیدوارم بیان آن‌ها مفید باشد.      مقالات متعددی در مورد جراحی اسکلرال باکلینگ بدون رتینوپکسی در مجلات مختلف خارجی چاپ شده‌اند که به طور کلی اکثریت آن‌ها این روش را با شرایط ویژه موفق دانسته‌اند. جهت جلوگیری از اطاله کلام فقط به دو مورد که از اهمیت بیش‌تـری بـرخـوردارنـد، اشاره می‌نمایم. یکی از این مقالات، اظهارنظرهای مبتنی بر تجارب 50 ساله آقای اسکیپنز3 است که به لحاظ اعتبار و شخصیت علمی نویسنده آن، قابل استناد است. ایشان در این مقاله که در سال 1994 در مجله ophthalmic surgery به چاپ رسانده‌اند؛ جراحی اسکلرال باکلینگ را بدون استفاده از رتینوپکسی در مواردی که شبکیه فاقد PVR جدی باشد، با استفاده از باکل حلقوی، کافی می‌داند. مقاله دوم نیز که توسط Figueroa و همکاران4 در شماره سوم مجله Retina، سال 2002 به چاپ رسیده است؛ این روش را در مواردی انجام داده است که زمان جداشدگی کم‌تر از 6 هفته باشد و به عبارتی، PVR جدی نداشته باشند و در تمامی موارد نیز از باکل حلقوی به عنوان یک باکل دایم استفاده کرده است.      در مطالعه ما اگرچه تعداد موارد محدود بود، در موارد سودوفاک و آفاک، با عدم موفقیت جدی مواجه شدیم (43 درصد). هم‌چنین در اعمال جراحی که به صورت سگمنتال انجام شدند نیز نتایج خوبی نداشتیم، به طوری که آن‌ها را از موارد مورد مطالعه حذف کردیم. موارد موفق در مطالعه ما، بیمارانی بودند که فاکیک بودند و PVR آن‌ها حداکثر درجه B بود. پس از بحث و مقایسه با مطالعات دیگران چنین نتیجه‌گیری شد که عمل جراحی باکلینگ اسکلرا همراه با encircling بدون استفاده از رتینوپکسی، در بیماران فاکیک دچار جداشدگی اولیه شبکیه و PVR حداکثر درجه B، روشی است ساده و با موفقیت اولیه نسبتاً قابل قبول، ضمن این که عوارض ناشی از رتینوپکسی را ندارد. این روش در بیماران سودوفاک و آفاک مطلوب نیست و نیاز به مطالعه و بررسی بیش‌تری دارد. متوسط زمان پی‌گیری مطالعه مزبور 53 ماه بود.      در مقاله آقای دکتر مهدیزاده و همکاران، آن‌چه که برداشت می‌شود و در قسمت چکیده مقاله نتیجه‌گیری کرده‌اند این است که در باکلینگ دایم اسکلرا، استفاده توام از کرایوپکسی، احتمال موفقیت عمل را افزایش نمی‌دهد و در قسمت مقدمه مقاله نوشته‌اند: انجام رتینوپکسی در مواردی که از باکل دایم اسکلرا استفاده شود، کاملاً توجیه‌شده نیست. نتیجه‌گیری و اظهارنظر این چنین قاطع در تمامی موارد اسکلرال باکلینگ و با توجه به اشکالاتی که در روش مطالعه و در قسمت بحث دیده می‌شود، کمی قابل تامل است؛ زیرا نخست این که در روش پژوهش مقاله مذکور، انتخاب دو گروه کرایوشده و فاقد کرایو، چندان صحیح نبوده و براساس خرابی دستگاه کرایو و عدم استفاده از دستگاه سالم بوده است. به علاوه، در قسمت بحث با استفاده از رفرانس شماره 5 مقاله، اشاره کرده‌اند که کرایو چند روز اول چسبندگی را کاهش می‌دهد. آن‌چه که در بسیاری از متون و کتاب‌ها دیده می‌شود، تفاوت میزان چسبندگی، زمان چسبندگی و ایجاد PVR پس از عمل در روش‌های متداول رتینوپکسی است که در مورد فوتوکوآگولیشن، چسبندگی سریع‌تر ایجاد می‌شود و با PVR کم‌تر پس از عمل همراه است و در مورد کرایو، چسبندگی دیرتر ایجاد می‌گردد و با PVR بیش‌تر بعد از عمل همراه است و در اصل ایجاد چسبندگی تفاوت ندارد.      لذا چنین به نظر می‌رسد که به‌رغم مطالعاتی که با شرایط ویژه بر روی عمل جراحی اسکلرال باکلینگ بدون رتینوپکسی صورت گرفته‌اند و نتایج موفقیت‌آمیزی هم داشته‌اند و با توجه به نقش اثبات‌شده رتینوپکسی چه به صورت فوتوکوآگولیشن لیزری و یا کرایو در ایجاد چسبندگی ناشی از اسکار کوریورتینال در اعمال جراحی اسکلرال باکلینگ که قابل تردید نیست؛ نمی‌توان به راحتی و با یک مطالعه که به طور دقیق  کنترل نشده است، در تمامی موارد جراحی اسکلرال باکلینگ، انجام آن را زیر سوال برد به ویژه این که در مطالعه اخیر، مدت زمان پی‌گیری 17 ماه بود و خود نویسندگان مقاله، ایجاد جداشدگی‌های دیررس را براساس مطالعه Chignell متذکر شده‌اند.